16.11.2023 Anders Bekeken

Discussie standbeeld Petrus Donders Tilburg

Het standbeeld van Petrus Donders in het Wilhelminapark van Tilburg staat onder druk.

Volgens de wijsheid die Prediker ons voorhoudt in het hoofdstuk “Alles heeft zijn tijd” is er voor alles onder de hemel een eigen (geschikte) tijd - juiste moment. Hij start zijn opsomming met twee uitersten waar de mens geen invloed op heeft: geboren worden en sterven. Het zijn steeds tegenstellingen die Prediker opsomt. De vraag is of dat tegenwoordig nog zo is. (Zowel op het begin van het leven als op het levenseinde kan door de mens beïnvloed worden.

We leven in een tijd waarin kritisch gekeken wordt naar het verleden. Gebeurtenissen uit het verleden worden door een nieuwe lens bekeken en langs een kritische meetlat gelegd. We kijken met de bril van de hedendaagse tijd naar gebeurtenissen en moraliteiten uit het verleden. Bij de vele discussies die gevoerd worden doen zich grote uitdagingen voor.

- hoe plaats je het onderwerp in de juiste context

- hoe hou je de discussie zuiver en voorkom je dat het kind met het badwater wordt weggegooid. Het is natuurlijk vanzelfsprekend en onweerlegbaar dat nieuwe argumenten serieus genomen moeten worden. Bij elk onderwerp is het de uitdaging om kritisch te kijken of zaken uit het verleden anders ingevuld moeten worden of dat deze in de huidige tijd nog steeds houdbaar zijn. Ook binnen de geschiedenis van het slavernijverleden zien we deze ontwikkelingen.

Beeld Peerke (Petrus) Donder in het Wilhelminapark in Tilburg. (Foto: Wikipedia)

In het Wilhelminapark (Tilburg) staat het standbeeld van Petrus Donders, die met een kruis in de hand zijn arm legt op een hurkende man en hem zegent. Het beeld is gemaakt in 1926.

Actievoerders vinden dit beeld:

- racistisch omdat het de hulpeloosheid en minderwaardigheid van de tot slaafgemaakte uitstraalt, een onmiskenbaar symbool van de koloniale overheersing.

- misleidend voor de onbevooroordeelde bezoekers, uit het park verwijderd moet worden en thuishoort in een museum.

Voorstaanders beargumenteren daarentegen dat Petrus Donders in zijn tijd, zijn leven in dienst gesteld heeft van de onderdrukten en mensen die door de samenleving werden uitgestoten (melaatsen). In dat perspectief moet naar het beeld gekeken worden. Zijn brieven naar Nederland over de slaven moet je beoordelen in de tijdgeest van die tijd.

De strijd over het standbeeld van Petrus Donders weerspiegelt niet alleen de intense worsteling om historische interpretaties te herdefiniëren maar ook de zoektocht naar een evenwichtige beoordeling van het verleden. Voor het gedenkteken in het Wilhelminapark ter ere van het levenswerk van Petrus Donders geld dat het langs de meetlat van de hedendaagse waarden en normen zijn tijd heeft gehad

Vooralsnog heeft de bestuursrechter geen gehoor gegeven aan het verzoek van de actievoerders.